|
Βοοτροφία ορίζεται ο κλάδος της Κτηνοτροφίας ο οποίος έχει ως αντικείµενο την εκτροφή των βοοειδών, για την παραγωγή κυρίως γάλακτος, κρέατος και δέρµατος.
κτηνοτροφική εγκατάσταση
Με τον όρο κτηνοτροφική εγκατάσταση νοείται το σύνολο των απαραίτητων υποδομών για την εκτροφή οποιουδήποτε είδους ζώου. Η αδειοδότηση και λειτουργία των κτηνοτροφικών εγκαταστάεων διέπεται πλέον από τις διατάξεις του νόμου 4056/2012. Τα βοοειδή έχουν ανάγκη χώρων, στους οποίους να μπορούν να τρέφονται, να κινούνται, να γεννούν, να αναπτύσσονται και να αρμέγονται, προφυλαγμένα από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Οι χώροι αυτοί αποτελούν τους στάβλους. Οι στάβλοι μαζί με τους βοηθητικούς τους χώρους, καθώς και τις αποθήκες και τα παρασκευαστήρια ζωοτροφών, απαρτίζουν το βουστάσιο. Οι στάβλοι πρέπει να διασφαλίζουν στα ζώα άνετη, ήσυχη, ασφαλή και υγιεινή διαβίωση, καθώς και εύκολη και γρήγορη μετακίνηση. Η χωροθέτηση των στάβλων και των αποθηκών, καθώς και η διαρρύθιση των εσωτερικών χώρων των στάβλων, πρέπει να είναι τέτοια που να διευκολύνει και να μειώνει την ανθρώπινη εργασία, έτσι ώστε να αυξάνεται η παραγωγικότητά της.
Στο pdf που ακολουθεί και πιο συγκεκριμένα στις σελίδες 29-38 γίνεται εκτενής αναφορά για τα βουστάσια. Αναφέρονται όλοι οι χώροι κίνησης των αγελάδων και πως αυτοί πρέπει να είναι διαμορφωμένοι. Βουστάσια.
Βοοτροφία γαλακτοπαραγωγής
Η Βοοτροφία, ειδικότερα η γαλακτοπαραγωγός, είναι ένας κλάδος της ελληνικής κτηνοτροφίας αρκετά δυναµικός. Ενδεικτικά, η παραγωγή γάλακτος του συγκεκριµένου κλάδου ανέρχεται στο 40,6% της συνολικής παραγωγής, ενώ το κρέας της βοοτροφίας ανέρχεται στο 12,4% της συνολικής αραγωγής. Ο βαθµός αυτάρκειας σε αγελαδινό γάλα υπολογίζεται σε 50% ενώ σε βόειο κρέας το ποσοστό είναι αρκετά µικρότερο, 13,9% (στοιχεία ΕΛΟΓΑΚ). Λόγω εθνικών ποσοστώσεων παραγωγής αγελαδινού γάλακτος, από τον Απρίλιο του 2009 αυξάνονται κατά 1% ετησίως µέχρι την περίοδο 2013-2014 ενώ την περίοδο 2014-2015 παραµένουν σταθερές. Μετά το 2015 το σύστηµα των ποσοστώσεων καταργείται. Παρατηρείται, παρά την ποσόστωση αυτά τα χρόνια η παραγωγή να είναι χαµηλότερη από την υποχρεωτική παραγωγή. Οι αγελάδες σταβλίζονται σε ατοµικές θέσεις ή σε ελεύθερο σταβλισµό. Το άρµεγµα ενδείκνυται να γίνεται σε αµελκτήριο τύπου «ψαροκόκαλο» 2x4 θέσεων. Οι κατασκευαστικές λεπτοµέρειες του αµελκτηρίου θα δοθούν από τον αντιπρόσωπο του αρµεκτικού συγκροτήµατος που θα τοποθετηθεί στη µονάδα. Ο προσανατολισµός του κτιρίου προτείνεται να είναι τέτοιος ώστε η µεγάλη πλευρά του να είναι τοποθετηµένη στον άξονα Ανατολή-∆ύση. Η χορήγηση της τροφής στα ζώα είναι δυνατόν να γίνεται σε ταΐστρα τοποθετηµένη στο προαύλιο. Για τον τοκετό θα µπορούν να χρησιµοποιηθούν οι τέσσερις (4) τελευταίες θέσεις τα χωρίσµατα των οποίων πρέπει να είναι κινητά, µε άξονα τα σηµεία στήριξής τους στον τοίχο. Ο καθαρισµός του διαδρόµου κυκλοφορίας θα γίνεται µε µηχανικό ξέστρο (αυτόµατα ή µε το τρακτέρ). Ο τεχνητός θηλασµός των µοσχαριών θα γίνεται σε κινητά ατοµικά µικρά στέγαστρα (από fiberglass ή ιδιοκατασκευές) που θα τοποθετούνται στους πιο προστατευµένους χώρους του κτήµατος όπου θα κατασκευαστεί και το υπόστεγο. Η διατροφή θα βασίζεται σε διµερές σιτηρέσιο. Η παροχή του µίγµατος γαλακτοπαραγωγής µπορεί να λαµβάνει χώρα στο αµελκτήριο (εάν η σχεδίαση και ο εξοπλισµός το επιτρέπουν). Προτεινόµενη φυλή για εκτροφή η Ασπρόµαυρη-Χολστάιν. Ενδεικτικό ηµερήσιο σιτηρέσιο για αγελάδες γαλακτοπαραγωγής
(γαλακτοπαραγωγή 20 κιλά µε λιποπεριεκτικότητα 3,7%)
ΖΩΟΤΡΟΦΗ |
Ποσότητα |
Άχυρο Σίτου |
0,50 |
Ενσίρωμα Χλόης Αραβοσίτου |
20,00 |
Μίγμα γαλακτοπαραγωγής 2,25:1 |
3,50 |
Οξείδιο του Mg |
0,03 |
Φωσφορικό Μονοασβέστιο |
0,30 |
Χόρτο Μηδικής |
7,00 |
Το σιτηρέσιο είναι ενδεικτικό και µόνο. Το σιτηρέσιο που εφαρµόζεται σε κάθε παραγωγική µονάδα έχει να κάνει µε το είδος των εκτρεφόµενων ζώων, τις κλιµατικές συνθήκες, το φυσιολογικό στάδιο, την οικονοµικότητα χρήσης της κάθε ζωοτροφής, τις διαθέσιµες κατά περίπτωση ζωοτροφές κλπ. Το µίγµα γαλακτοπαραγωγής τύπου 2,25:1, σηµαίνει ότι ένα κιλό µίγµατος επαρκεί για την παραγωγή 2,25 κιλών γάλακτος µε τις διαθέσιµες ζωοτροφές να παίζουν το σηµαντικότερο ρόλο στην κατάρτισή του.
Χαρακτηριστικά φυλής Holstein Friesian: Σύµφωνα µε τα στοιχεία της Ένωσης Φυλής Χολστάιν Ελλάδας, οι αγελάδες στη χώρα µας παράγουν κατά µέσο όρο 8.510 χγρ. γάλακτος σε 305 ηµέρες. Η περιεκτικότητα σε λίπος, πρωτεΐνη και λακτόζη είναι 3,83%, 3,32% και 4,89% αντίστοιχα και ο µέσος αριθµός σωµατικών κυττάρων είναι 396.000. Η ηλικία πρώτου τοκετού είναι 27,6 µήνες (2,3) έτη, η ηλικία αποµάκρυνσης 54,6 µήνες (4,6 έτη), ο αριθµός των γαλακτικών περιόδων µέχρι την αποµάκρυνση 2,9 έτη, η διάρκεια της παραγωγικής ζωής 27 µήνες (2,3 έτη), το µεσοδιάστηµα τοκετών 451 ηµέρες και το διάστηµα ανοικτών ηµερών (από τον τοκετό µέχρι τη σύλληψη) 159 ηµέρες.
Συνήθως στη χώρα µας στις πεδινές περιοχές επιτυγχάνονται µεγαλύτερες αποδόσεις λόγω καλύτερής παραγωγής ζωοτροφών σε αντίθεση µε µια αντίστοιχη εκτροφή σε ορεινή περιοχή όπου η απόδοση είναι αρκετά µικρότερη.
Το εισόδηµα µιας τέτοιας εκµετάλλευσης αποτελείται από το παραγόµενο γάλα µε την τιµή του µαζί µε τον αριθµό µόσχων που απογαλακτίζονται µε την αξία τους. Ως κόστος υπολογίζουµε το κόστος των ζωοτροφών, (93% των εξόδων) η αξία των αγελάδων σε παραγωγή και ως σφάγιο και η διάρκεια παραγωγικής ζωής του παγίου και ζωικού κεφαλαίου. Σε περίπτωση που ο κτηνοτρόφος ιδιοπαράγει µέρος των ζωοτροφών προφανώς το κόστος µειώνεται αρκετά.
Βοοτροφία κρεοπαραγωγής
Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται στη χώρα µας µια αύξηση στην εκτροφή µονάδων πάχυνσης τα οποία εισάγονται από το εξωτερικό. Χάρη σ αυτές τις µονάδες έχει µειωθεί η εισαγόµενη ποσότητα κρέατος και µε µια καλύτερη πολιτική απ το κράτος, θα µπορούσε να σταθεί πολύ καλύτερα στη διεθνή αγορά. Η ζήτηση στη αγορά βόειου κρέατος είναι αρκετά υψηλή αλλά ακόµα παρατηρείται χαµηλός δείκτης αυτάρκειας. Υπάρχουν πολύ καλές προοπτικές στην παραγωγή ζώων πάχυνσης εφ όσων πάντα βελτιωθούν και οι συνθήκες µε τη δηµιουργία βοσκοτόπων, την ύπαρξη µεγάλων εκτάσεων καθώς και την αναπαραγωγή βοοειδών µε µεγάλη απόδοση.
Σε αυτόν τον κλάδο υπάρχουν αρκετές ράτσες κρεατοπαραγωγής τις οποίες συχνά ονοµάζουµε και «θηλάζουσες» περιφραστικά. Οι ράτσες αυτές (λέγονται θηλάζουσες γιατί οι µάνες θηλάζουν το µοσχαράκι τους), επιλέγονται για την ικανότητά τους στην παραγωγή κρέατος (µυϊκή ανάπτυξη, µέσο καθηµερινό κέρδος,ποσοστό κοµµατιών ταχείας ψήσεως κλπ.). Η δυνατότητά τους σε ότι αφορά το γάλα, τοποθετείται αποκλειστικά στην ανάπτυξη του µικρού µοσχαριού τους πρώτους µήνες της ζωής του. Χαρακτηριστικές ράτσες Σαρολεζ, Λιµουζιν, Μπλοντ… Το κόστος αγοράς τους είναι λίγο φθηνότερο απο αυτό των γαλακτοπαραγωγικών αγελάδων.
Προβλήµατα του τοµέα βοοτροφίας στην Ελλάδα
Οι εδαφοκλιματικές συνθήκες (φτωχοί και ξηροθερμικοί βοσκότοποι για την κρεοπαραγωγό βοοτροφία) και οι αδυναμίες της φυτικής παραγωγής, όπως ο μικρός και πολυτεμαχισμένος κλήρος και η μονοκαλλιέργεια. Τα παραπάνω συνέβαλαν στην έλλειψη ζωοτροφών και στη μη σύνδεση ζωικής και φυτικής παραγωγής.
- Η ορθολογική διαχείριση και αξιοποίηση των βοσκοτόπων
- Η διάθεση αρδευόμενων εκτάσεων για ισχυρά επιδοτούμενες καλλιέργειες που αποτρέπουν την καλλιέργεια ζωοτροφών απαραίτητων κυρίως για τη γαλακτοπαραγωγό αγελαδοτροφία.
- Ο ανταγωνισμός στο βόειο κρέας από τα ομοειδή προϊόντα άλλων χωρών και ιδίως των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Η ανεπαρκής οργάνωση και η κακή διαχείριση των βοοτροφικών εκμεταλλεύσεων.
- Το υψηλό κόστος χρηματοδότησης οι δυσμενείς όροι χρηματοδότησης και το μεγάλο ύψος των απαιτούμενων επενδύσεων.
- Η έλλειψη σωστών και ισχυρών συνεταιριστικών οργανώσεων οι οποίες θα μπορούσαν να παρέχουν ουσιαστική βοήθεια στον επιχειρηματία κτηνοτρόφο όχι μόνο στον τομέα της διάθεσης των προϊόντων του.
- Οι Κοινοτικοί περιορισμοί στην παραγωγή γάλακτος (ποσόστωση) και οι μέχρι και το 2005 κοινοτικοί περιορισμοί στην χορήγηση των πριμοδοτήσεων θηλάζουσών αγελάδων και αρσενικπών μοσχαριών.
- Προβλήματα στην εφαρμογή της νέας αναθεωρημένης ΚΑΠ και στον καθορισμό των εκτατικών και ειδικών δικαιωμάτων ιδίως στην κρεοπαραγωγό βοοτροφία.
- Ανταγωνισμός από την παραγωγή προϊόντων βοοτροφίας των γειτονικών βαλκανικών κυρίως χωρών. Η προμήθεια από τις εγχώριες βιομηχανίες γάλατος γίνεται σε πολύ χαμηλότερη τιμή και το πρόβληαμα πιθανόν να ενταθεί με την ένταξη της Ρουμανίας και Βουλγαρίας στην Ε.Ε.
- Διάρθρωση εκμεταλλεύσεων και συνθήκες εμπρίας των παραγόμενων προϊόντων. Υπάρχει μεγάλος αριθμός μικρών εκμεταλλεύσεων και έλλειψη σωστής οργάνωσης της εμπορίας των βοοτροφικών προϊόντων
- Η βοοτροφία αποτελεί τον κλάδο της ζωικής παραγωγής που συνδέεται άμεσα με καλλιεργούμενο έδαφος και ως εκτουτου υπόκειται στον ανταγωνισμό ως προς τη χρησιμοποίηση του εδάφους και της εργασίας περισσότερο από τους αλλους κλάδους της ζωικής παραγωγής. Ειδικότερα η προώθηση των ενεργειακών φυτών ενδεχόμενα να έχει αρνητικές επιπτώσεις στον κλάδο.
- Η ποιότητα των σταβλικών εγκαταστάσεων που επηρεάζει την ποιότητα του γάλακτος και οι χαμηλές τιμές που προσφέρουν οι γαλακτοβιομηχανίες.
- Η λειτουργία μονάδων μέσα σε κατοικημένες περιοχές και η απουσία αδειών λειτουργίας για τις περισσότερες βοοτροφικές μονάδες καθώς επίσης και η ανεπάρκεια των υποδομών των βοοτροφικών εκμεταλλεύσεων.
- Η αξιοποίηση των αξιοποιήσιμων υποπροϊόντων σφαγής και η σωστή διαχείριση ανάλογα με το βαθμό επικινδυνότητας τους των μη αξιοποιήσιμων υπολλειμμάτων σφαγής.
- Η έλλειψη τυποποίησης και σήμανσης του βόειου κρέατος καθώς και η έλλειψη αξιόπιστης διαβεβαίωσης των καταναλωτών για την προέλευση του, για τα στοιχεία παραγωγής και για τα χαρακτηριστικά του τελικού προϊόντος, καθιστούν αδύνατη την διαφοροποίηση του εγχώριου προϊόντος σε σχέση με τα εισαγόμενα.
- Η χαμηλή βοσκοικανοτητα και η ανεπαρκής υποδομή των βοσκότοπων ,καθώς και η έλλειψη ή/και ανεπάρκεια συστημάτων βελτίωσης και διαχείρισης βοσκοτόπων.
Βοοτροφία Ελευθέρας Βοσκής
Στην Περιφέρεια Ηπείρου εκτρέφεται μεγάλος αριθμός αγελαίων βοοειδών κρεατοπαραγωγής, που η κατανομή τους σε εκτροφές και αριθμό θηλαζόντων αγελάδων σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα αποτυπώνεται στον Πίνακα . Πρόκειται για βοοτροφία εκτατικής ή ημιεκτατικής μορφής, που γίνεται στην ύπαιθρο και σε ελαφριές εγκαταστάσεις, η οποία σε μεγάλο ποσοστό είναι μετακινούμενη προς θερινές βοσκές. Επιχειρησιακό Σχέδιο «Καλάθι Αγροτικών Προϊόντων Περιφέρειας Ηπείρου»
Αριθμός εκτροφών και θηλαζουσών αγελάδων |
Περιφερειακή Ενότητα Αριθμός εκτροφών Αριθ. Θηλαζ. αγελάδων |
Ιωαννίνων |
250 |
8.150 |
Άρτας |
225 |
2.146 |
Πρέβεζας |
226 |
6.180 |
Θεσπρωτίας |
525 |
14.175 |
Σύνολο |
1.226 |
30.651 |
Η διατροφή των ζώων στηρίζεται στη βόσκηση των ημιορεινών και ορεινών λιβαδιών και στην περιστασιακή χορήγηση μικρής ποσότητας δημητριακών καρπών και άχυρου ιδιαίτερα κατά τη χειμερινή περίοδο. Η μεγάλη βιοποικιλότητα φυτών και βοτάνων που παρουσιάζουν τα ημιορεινά και ορεινά λιβάδια και η απουσία οποιασδήποτε μορφής μόλυνσης αυτών, έχει σαν αποτέλεσμα την παραγωγή κρέατος με πλούσια γευστικά χαρακτηριστικά και μεγάλη θρεπτική αξία.
Το γενετικό υλικό των εν λόγω βοοειδών αποτελείται από ζώα εγχώριων κυρίως φυλών σε διάφορες διασταυρώσεις μεταξύ τους αλλά και με ξενικές φυλές, γεγονός που οδηγεί σε μεγάλη παραλλακτικότητα του φαινοτύπου των παραγώγων τους, που είναι τα μοσχάρια ελευθέρας βοσκής.
Ένα μεγάλο ποσοστό των παραπάνω ζώων τηρούν τα κριτήρια για την ένταξή τους στις νεοαναγνωρισμένες Ελληνικές κρεοπαραγωγικές φυλές βοοειδών (κόκκινη και ξανθόχρωμη ελληνική φυλή).
Αιτία της ανάπτυξης της συγκεκριμένης δραστηριότητας είναι κατά κύριο λόγο οι ενισχύσεις από την Ε.Ε., που ισχύουν ακόμα και σήμερα, σε συνδυασμό με την αφθονία ημιορεινών και ορεινών βοσκήσιμων εκτάσεων. Έτσι η συγκεκριμένη δραστηριότητα προσφέρει ένα ικανοποιητικό εισόδημα για τους παραγωγούς αλλά και σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη από την διατήρηση των ημιορεινών και ορεινών λιβαδιών σε καλή κατάσταση.
|