Γαλοτύρι

Το γαλοτύρι παράγεται από πολύ λιπαρό πρόβειο γάλα (ορισμένοι βάζουν και λίγο κατσικίσιο). Το πολύ λιπαρό γάλα προέρχεται από το άρμεγμα στα τελειώματά του, δηλαδή 4-5 μήνες αφότου έχει γεννήσει το ζώο. Αν θεωρήσουμε ότι οι προβατίνες γεννάν συνήθως το Μάρτιο, κατά τα τέλη Αυγούστου το άρμεγμα γίνεται ανά δύο μέρες, καθώς το γάλα του ζώου όσο πάει λιγοστεύει. Εκείνο είναι το λιπαρότερο γάλα.

Το όνομά του είναι σύνθετο και η επιλογή των λέξεων «γάλα» και «τυρί» πιθανώς οφείλεται στην αυξημένη υγρασία του και στη μαλακή του υφή. Στο Γαλοτύρι αναφέρεται με λεπτομέρειες, ήδη από το 1952, ο Ν. Ζυγούρης σχολιάζοντας ότι "... το χρησιμοποιούμενον γάλα είναι το του προβάτου και ιδίως εκείνο όπερ παράγεται περί το τέλος της γαλακτικής περιόδου, τουτέστι κατά τον μήνα Αύγουστον ότε τούτο περιέχει περισσοτέρας στερεάς ουσίας... ". 

Αφότου βραστεί (σε κατσαρόλα με γάλα μέσα σε κατσαρόλα με βραστό νερό, για να μην πετσιάζει το γάλα), προστίθεται αλάτι και αφήνεται σε χώρο με σταθερή θερμοκρασία 18-20 βαθμούς σκεπασμένο. Κάθε μέρα πρέπει να ανακατεύεται για να μη σβωλιάζει, καθώς στο τέλος πρέπει να αποκτήσει πηχτή κρεμώδη υφή.

Το γαλοτύρι είναι τυροκομικό προϊόν που δεν κατατάσσεται ούτε στα τυριά ούτε στα γιαούρτια. Δεν χρειάζεται μαγιά. Η χημική του σύσταση είναι: ελάχιστη περιεκτικότητα σε λίπος 40% (ξηρό βάρος), μέγιστη περιεκτικότητα σε υγρασία 75 % και ph 4 - 4,5.

Στον ορεινό όγκο της ευρύτερης περιοχής της Ηπείρου, με κύρια δραστηριότητα την κτηνοτροφία, δημιουργήθηκε μεγάλη παράδοση στην τυροκομία, τέχνη γνωστή στους Έλληνες από τα Ομηρικά χρόνια. Το γάλα και τα προϊόντα του αποτελούν μια σημαντική κατηγορία προϊόντων για την Περιφέρεια Ηπείρου, αποτελώντας ακρογωνιαίο λίθο της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας και στηρίζοντας ιδιαίτερα τις ορεινές αγροτικές και παραμεθόριες περιοχές. Η Ήπειρος προσφέρει σε όλη την ελληνική αγορά αλλά και στο εξωτερικό, ειδικά όπου ζουν απόδημοι Έλληνες, παραδοσιακά προϊόντα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που διατηρούν την τυπική παραδοσιακή τους γεύση και την διατροφική τους αξία, έχοντας πάντα ως γνώμονα την ασφάλεια και την υγεία του καταναλωτή. Με πρώτη ύλη το φρέσκο ηπειρωτικό αιγοπρόβειο γάλα και με σεβασμό στην παράδοση, σήμερα στην Ήπειρο δραστηριοποιούνται τρεις από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες παραγωγής γάλακτος και τυριών αλλά και 35 ακόμη μικρές και μεσαίες μονάδες μεταποίησης γάλακτος, προσφέροντας στον καταναλωτή αγνά προϊόντα υψηλής διατροφικής σημασίας.

Στα γαλακτοκομικά προϊόντα της Ηπείρου συμπεριλαμβάνονται το φρέσκο παστεριωμένο γάλα, το παραδοσιακό (με πέτσα) γιαούρτι και το φρέσκο βούτυρο. Τα πλέον δυναμικά προϊόντα της περιοχής είναι το γαλοτύρι, η κεφαλογραβιέρα, το Μετσοβόνε και η φέτα, τυριά με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (Π.Ο.Π.)

Γαλοτύρι ΠΟΠ 313031 / 11-01-1994 (ΦΕΚ 8/11-01-94)

Το Γαλοτύρι θεωρείται από τα πιό παλιά Ελληνικά παραδοσιακά τυριά. Είναι επίσης από τα πλέον ποιοτικά. Τα ανώτερα χαρακτηριστικά του οφείλονται κατά κύριο λόγο στην ποιότητα της πρώτης ύλης που χρησιμοποιείται για την παρασκευή του - αμιγές πρόβειο γάλα ή μίγμα πρόβειου και κατσικίσιου γάλακτος- και στην εφαρμοζόμενη τεχνολογία. Καταναλώνεται ως επιτραπέζιο, αλείφεται με το μαχαίρι και συνήθως προσφέρεται ως ορεκτικό είτε αυτούσιο είτε με την προσθήκη καρυκευμάτων.

Ποιοί το παράγουν;

Το εξαιρετικό αυτό προϊόν παράγεται και διατίθεται από  το Τυροκομείο Ζαγόρι, καθώς κι από τις εταιρείες Δωδώνη Α.Ε. και Καράλης Α.Ε. - Βιομηχανία γάλακτος Ηπείρου.

διατροφικές πληροφορίες

Πηγές

Wikipedia

Περιφέρεια Ηπείρου

Gyri.gr

Dodoni.gr