Η Όρνιθα, ή κοινώς κότα, (αρσενικός: πετεινός ή κόκκορας, ουδέτερο το κοτόπουλο) (επιστ.Gallus gallus domesticus - Όρνιθα η όρνιθα η οικιακή) είναι ένα εξημερωμένο πτηνό.
Ο άνθρωπος εκτρέφει τις κότες κυρίως ως πηγή τροφίμων, για το κρέας τους και τα αυγά τους.Η κότα πιστεύεται ότι εξημερώθηκε στην Ινδία, ενώ πρόσφατα ανακαλύφτηκαν στοιχεία ότι η εξημέρωσή της είχε ήδη ξεκινήσει στο Βιετνάμ πριν από 10.000 χρόνια.Οι κότες ορνιθοτροφείου μπορούν να παραγάγουν τουλάχιστον 300 αυγά ετησίως.
Η πτηνοτροφία στην Ήπειρο αποτελεί τον πλέον δυναμικό κλάδο της ελληνικής κτηνοτροφίας με την μεγαλύτερη καθετοποίηση (επεξεργασία του προϊόντος του πρωτογενούς τομέα μέχρι την τελική διάθεση στον καταναλωτή). Οι επιχειρήσεις που ασχολούνται με την πτηνοτροφία είναι συγκεντρωμένες σε μεγάλο βαθμό στην Ήπειρο (και κυρίως στο λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων) φτάνοντας περίπου το 45% πανελληνίως. Η αυγοπαραγωγός ορνιθοτροφία και κυρίως η κρεατοπαραγωγός είναι πολύ ανεπτυγμένες. Η τελευταία είναι εξαιρετικά ανεπτυγμένη γεγονός που προκύπτει από το μεγάλο ποσοστό συμμετοχής της Περιφέρειας Ηπείρου στο συνολικά παραγόμενο ορνίθιο κρέας. Τα τελευταία έτη η παραγωγή ορνίθιου κρέατος από τις πτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις της Ηπείρου, ανέρχεται στο 42% της εθνικής παραγωγής (στοιχεία Ε.Σ.Υ.Ε 2010). Το αντίστοιχο ποσοστό για την παραγωγή βρώσιμων αυγών είναι 8% γεγονός που δείχνει την μικρότερη ανάπτυξη του κλάδου της ωοπαραγωγού πτηνοτροφίας στην Ήπειρο.
Οι πτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις στην Ήπειρο είναι σύγχρονες, βιομηχανικού τύπου, πλήρως αυτοματοποιημένες, ανταποκρινόμενες στις απαιτήσεις τόσο της αγοράς όσο και του γενετικού υλικού που χρησιμοποιείται σήμερα στην πτηνοτροφία, χωρίς να λείπουν και μονάδες παλαιότερου τύπου οι οποίες όμως παρουσιάζουν τάσεις εκσυγχρονισμού. Οι περισσότερες εκμεταλλεύσεις συνεργάζονται είτε με ιδιωτικές επιχειρήσεις, είτε είναι μέλη συνεταιρισμών, οι οποίες διαθέτουν σύστηματα επεξεργασίας, μεταποίησης και εμπορίας κοτόπουλου και των προϊόντων του. Επίσης αυτές διαθέτουν εκκολαπτήρια νεοσσών χρήσης, πτηνοσφαγεία και παρασκευαστήρια ζωοτροφών. Για τα εκκολαπτήρια η προμήθεια αυγών γίνεται από τις μονάδες πατρογονικών των μελών των συνεταιρισμών, των συνεργαζόμενων πτηνοτρόφων και από τις ιδιόκτητες μονάδες πατρογονικών. Τα σφαγεία είναι αρκετά μεγάλης δυναμικότητας και περιλαμβάνουν εκτός της γραμμής παραγωγής, σήραγγα κατάψυξης, τμήμα τεμαχισμού και προμαγειρεμένων φαγητών και μονάδα επεξεργασίας υποπροϊόντων και βιολογικού καθαρισμού.
Στην περιοχή των Ιωαννίνων λειτουργεί επιχείρηση παστερίωσης αυγών σε διάφορες συσκευασίες για διάθεση στη ζαχαροπλαστική και εξαγωγή του προϊόντος καθώς επίσης και επεξεργασίας κόπρου για διάθεσή της ως λίπασμα. Με βάση τα παραπάνω μπορεί να ειπωθεί πως ο κλάδος της πτηνοτροφίας στην Ήπειρο είναι αρκετά ανεπτυγμένος, παράγοντας τα ονομαστά κοτόπουλα της Ηπείρου τα οποία διακινούνται ως επώνυμα προϊόντα σε όλες τις αγορές της Ελλάδας.
Ο Αγροτικός Πτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Aρτας ιδρύθηκε το 1966 και μέχρι σήμερα λειτουργεί συνεχώς στον κλάδο της Ελληνικής Πτηνοτροφίας, αυξάνοντας κάθε χρόνο την παραγωγή του και τα μερίδιά του στην Ελληνική αγορά αλλά και σ' αυτή των Βαλκανίων. Η επιχείρηση αποτελείται από 136 μέλη - παραγωγούς και με περισσότερους από 300 εργαζόμενους στους διάφορους τομείς των δραστηριοτήτων της.
Ο Αγροτικός Πτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Άρτας είναι μια πλήρως καθετοποιημένη επιχείρηση και περιλαμβάνει:
- Μονάδες Πατρογονικών δυναμικότητας 90.000 ορνίθων αναπαραγωγής
- Εκκολαπτήριο με δυναμικότητα εκκόλαψης 14.000.000 νεοσσών το χρόνο
- Εργοστάσιο ζωοτροφών με δυνατότητα παραγωγής πάνω από 60.000 Μ.Τ. το χρόνο
- Πτηνοτροφεία των μελών που καλύπτουν 180.000 τετραγωνικά μέτρα
- Ένα σύγχρονο Σφαγείο δυναμικότητας 6.000 πουλιών την ώρα με αυτόματο τεμαχιστήριο Μονάδα διαχείρισης και επεξεργασίας των υποπροϊόντων του Σφαγείου
- Ένα μεγάλο στόλο ιδιόκτητων φορτηγών και Ψυγείων
- Τρία Υποκαταστήματα με ευρύ δίκτυο διανομής
Ο Αγροτικός Πτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Άρτας παράγει μια μεγάλη γκάμα προϊόντων σε νωπή και κατεψυγμένη μορφή που ικανοποιούν τις ανάγκες τόσο της αγοράς λιανεμπορίου, όσο και της χονδρικής, μαζικής εστίασης και ξενοδοχείων.
Τέλος ο Αγροτικός Πτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Άρτας συνεργάζεται με τις μεγαλύτερες Ελληνικές και διεθνείς αλυσίδες Σούπερ Μάρκετ που δραστηριοποιούνται στην Ελληνική αγορά και μπορεί να καλύψει στο 100% τις ανάγκες τους. Για τους λόγους αυτούς κατέχει ένα μεγάλο μερίδιο στην αγορά και ηγετική θέση στον κλάδο πραγματοποιώντας ετήσιο κύκλο εργασιών της τάξης των 80.000.000 euros.
Εδώ και 55 χρόνια, ο Αγροτικός Πτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Ιωαννίνων ΠΙΝΔΟΣ κατέχει τη θέση του ηγέτη της ελληνικής πτηνοτροφίας. Ξεκινώντας 55 χρόνια πριν, 7 αγρότες από τον Νομό Ιωαννίνων παρακινούμενοι από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, αποφάσισαν να ασχοληθούν με την παραγωγή πουλερικών ως συμπλήρωμα στο εισόδημα τους.
Με προσπάθεια και αγάπη, ο Α.Π.Σ.Ι. ΠΙΝΔΟΣ που τότε απασχολούσε 2 άτομα και είχε παραγωγή 500 κοτόπουλα την εβδομάδα, σήμερα έφτασε να έχει 500 μέλη παραγωγούς πτηνοτρόφους που εργάζονται με ευθύνη και μεράκι 700 εξειδικευμένους εργαζόμενους και να σφάζει 500000 κοτόπουλα την εβδομάδα.
Ο κύκλος εργασιών της ΠΙΝΔΟΥ από το 2005 είναι συνεχώς ανοδικός, το 2012 έφτασε τα 183 εκ. ευρώ γεγονός που την κατατάσσει πρώτη στον κλάδο της Πτηνοτροφίας εδώ και πάρα πολλά χρόνια, καθώς επίσης μέσα στην πρώτη δεκάδα, από πλευράς τζίρου, στο σύνολο των μεγαλύτερων βιομηχανιών τροφίμων της χώρας μας.
Θρεπτική αξία κοτόπουλου Το κοτόπουλο αποτελεί μία από τις πλουσιότερες πηγές πρωτεϊνών, σημαντικών βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Είναι πλούσιο σε βιταμίνη Β6, η οποία είναι απαραίτητη για τον μεταβολισμό των υδατανθράκων, των λιπών και των πρωτεϊνών, για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Επίσης το κοτόπουλο είναι πλούσιο σε βιταμίνη Β3, η οποία είναι απαραίτητη για τον μεταβολισμό των τροφών, την καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος, του δέρματος και των νεύρων. Η έλλειψη βιταμίνης Β3 μπορεί να προκαλέσει πελλάγρα, μια νόσο που χαρακτηρίζεται από συχνές διάρροιες, δερματοπάθειες, φλεγμονή της στοματικής κοιλότητας και άνοια. Ένα γεύμα κοτόπουλου μπορεί να προσφέρει στον ανθρώπινο οργανισμό το 36% των ημερήσιων αναγκών του σε βιταμίνη Β6 και το 72% των ημερήσιων αναγκών του σε βιταμίνη Β3.
Ένα άλλο πολύτιμο ιχνοστοιχείο για τον ανθρώπινο οργανισμό είναι το σελήνιο. Ένα γεύμα κοτόπουλου μπορεί να προσφέρει στον ανθρώπινο οργανισμό το 40% των ημερήσιων αναγκών του σε σελήνιο. Η συγκεκριμένη ουσία θεωρείται πως έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες και μπορεί να προστατεύσει τον οργανισμό από τη δράση των ελευθέρων ριζών όπως επίσης ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και βοηθά στην καλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.
Επίσης το κοτόπουλο έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε φώσφορο, ένα ιχνοστοιχείο απαραίτητο για την ανάπτυξη και την καλή υγεία των δοντιών και των οστών. Σημαντική είναι και η συμβολή του στην καλή λειτουργία των νεφρών και του νευρικού συστήματος. Ένα γεύμα κοτόπουλου μπορεί να προσφέρει στον ανθρώπινο οργανισμό το 36% των ημερήσιων αναγκών του σε φώσφορο.
Επίσης το κοτόπουλο είναι πολύ πλούσιο σε κάλιο και βασικά αμινοξέα που δεν μπορεί να σχηματίσει από μόνος του ο ανθρώπινος οργανισμός.
Ο παρακάτω πίνακας διατροφικών στοιχείων αφορά την περιεκτικότητα 100 γρ μαγειρεμένου κοτόπουλου, το οποίο περιέχει 165 θερμίδες (32 από τις οποίες αφορούν σε λίπος).
διατροφικό στοιχείο |
Γραμμάρια |
Συνολικό λίπος |
4 |
Κορεσμένο λίπος |
1 |
Χοληστερόλη |
0,85 |
Νάτριο |
0,74 |
Σάκχαρα |
0 |
Πρωτεΐνες |
31g |
Ο Παρακάτω πίνακας περιγράφει την διατροφική αξία του κοτόπουλου ανάλογα με τον τρόπο μαγειρέματος.
Τρόπος μαγειρέματος |
Θερμίδες |
Πρωτεΐνες (gr) |
Νάτριο (mg) |
Χοληστερίνη (mg) |
Συνολικό λίπος (gr) |
Στήθος κοτόπουλο ψητό |
180 |
26 |
25 |
80 |
9 |
Στήθος κοτόπουλο ψητό, χωρίς πέτσα |
120 |
24 |
65 |
70 |
1.5 |
Κοτόπουλο φιλέτο, ποσέ |
90 |
18 |
50 |
55 |
5 |
Στήθος κοτόπουλο στη σχάρα, μαριναρισμένο με δεντρολίβανο και μπαλσάμικο ξύδι |
110 |
24 |
125 |
65 |
1.5 |
Μπούτι κοτόπουλο, χωρίς πέτσα |
96 |
18 |
80 |
95 |
4 |
Μπούτι κοτόπουλο ψητό, χωρίς πέτσα |
130 |
23 |
80 |
80 |
4 |
Φτερούγα κοτόπουλου ψητή |
190 |
18 |
50 |
115 |
13 |
Κοτολέτες ψητές |
140 |
19 |
40 |
85 |
7 |
Κοτόπουλο ολόκληρο, ψητό |
200 |
19 |
40 |
90 |
17 |
Το κοτόπουλο έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπη. Περισσότερα από τα μισά λίπη που περιέχει, είναι ακόρεστα, τα οποία στην πραγματικότητα, βοηθούν στη μείωση της χοληστερόλης. Συνήθως το δέρμα του κοτόπουλου περιέχει τα περισσότερα λίπη, γι αυτό καλό είναι το κοτόπουλο να μαγειρεύεται αφού έχει αφαιρεθεί η πέτσα του. Επίσης καλό είναι να μαγειρεύετε το κοτόπουλο χρησιμοποιώντας όσο το δυνατόν λιγότερο λίπος ή λάδι.
ΠΗΓΕΣ
wikipedia - Όρνιθα
Περιφέρεια Ηπείρου
iatrikathemata.gr
πίνδος ΤΑ ΝΟΣΤΙΜΑ ΟΡΕΙΝΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΑ
|