Τροφοπενία σιδήρου

Είναι η πιο κοινή χλώρωση (κιτρίνισμα) και απαντιέται περισσότερο στη λεμονιά και από τη πορτοκαλιά στα αιματόσαρκα (σαγκουίνια, κ.ά.). Ο σίδηρος είναι απαραίτητος στα φυτά γιατί παίζει σημαντικό ρόλο στο σχηματισμό χλωροφύλλης και στην αναπνοή τους.

Συμπτώματα:

Τα φύλλα χάνουν σιγά - σιγά το πράσινο χρώμα τους, με πρώτα τα νέα φύλλα της κορυφής των βλαστών, μέχρις ότου γίνουν κίτρινα, ενώ τα νεύρα τους εξακολουθούν να παραμένουν πράσινα. Σε προχωρημένα στάδια κιτρινίζουν και τα νεύρα, ξεραίνονται οι βλαστοί της κορυφής, η παραγωγή μειώνεται και υποβαθμίζεται ποιοτικά. Η τροφοπενία εντείνεται από υπερβολική υγρασία, τον κακό αερισμό του εδάφους, την υπερβολική φωσφορική λίπανση, το υπερβολικό ασβέστιο, την υπερβολική ποσότητα ψευδαργύρου και την υπερβολική περιεκτικότητα του νερού άρδευσης σε δισανθρακικά άλατα.

Συνιστάται:

• Να αποφεύγεται η υπερβολική φωσφορική λίπανση και τα βαθιά οργώματα.
• Σε ασβεστούχα εδάφη να μη γίνεται υπερβολική άρδευση.
• Λιπάσματα όπως η θειική αμμωνία το θειικό κάλιο και η κοπριά που κατεβάζουν το ΡΗ του εδάφους βοηθούν στην αντιμετώπιση της.
• Όταν η τροφοπενία είναι ελαφράς μορφής ψεκάζουμε με οργανικό (χηλικό) σίδηρο την εποχή της βλάστησης (Ανοιξη ή αρχές Φθινοπώρου σε δόση 0,1%.
• Όταν η τροφοπενία είναι προχωρημένου σταδίου προσθέτουμε στο έδαφος κατά την Άνοιξη Οργανικό σίδηρο σε δόση ανάλογα με τη περιεκτικότητα του σε σίδηρο π.χ. σεκεστρέν 150-200/δένδρο) ή ανόργανο θειικό σίδηρο μέχρι 2 κιλά ανά δένδρο (είναι βραδείας ενέργειας).

Τροφοπενία Ψευδάργυρου

Είναι από τις πιο διαδεδομένες τροφοπενίες στην Ελλάδα και παρατηρείται περισσότερο στη πορτοκαλιά παρά στα άλλα εσπεριδοειδή.

Ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητος στο σχηματισμό της χλωροφύλλης, μερικών ορμονών αύξησης των φυτών, όπως και αρκετών απαραίτητων ενζύμων που διευκολύνουν τον μεταβολισμό (θρέψη).

Συμπτώματα:

Στην αρχή στα φύλλα εμφανίζονται διάσπαρτες χλωρωτικές κηλίδες. Τα νεύρα και το υπόλοιπο έλασμα των φύλλων παραμένουν πράσινα. Σιγά - σιγά οι κίτρινες κηλίδες εξαπλώνονται και πιάνουν ολόκληρο το φύλλο. Η τροφοπενία μπορεί να οφείλεται σε ανεπαρκή ποσότητα του στοιχείου στο έδαφος, σε χαμηλή διαλυτότητα του που υπάρχει σε υψηλό ΡΗ, στην ύπαρξη μεγάλων ποσοτήτων από φώσφορο, κάλιο, άζωτο, χαλκό κλπ., την υπερβολική εδαφική υγρασία και την άφθονη λίπανση με κοπριά. Προκαλεί επίσης μικροφυλλία στα νέα φύλλα και βραχυγονάτωση. Η παραγωγή μειώνεται ποσοτικά και υποβαθμίζεται ποιοτικά. Οι καρποί γίνονται μικροί, χονδρόφλουδοι, ξυλώδεις, στεγνοί και άνοστοι.

Συνιστάται:

• Να αποφεύγονται οι υπερβολικές λιπάνσεις με φώσφορο, κάλιο και άζωτο.
• Να αποφεύγεται η υπερβολική άρδευση.
• Με την έναρξη της βλάστησης την Άνοιξη (όταν έχει φθάσει το 1/3 του τελικού μήκους της) είναι απαραίτητος ένας ψεκασμός με θειικό ψευδάργυρο 23%, σε δόση 300 γρμ. στα 100 κιλά νερό, με προσθήκη διαβρεκτικού ή ανάμειξη με 150 γρμ. σβησμένο ασβέστη. Να γίνεται  καλό λούσιμο του δένδρου.
• Ο ψεκασμός αυτός να μην γίνεται κατά την άνθηση.
• Είναι δυνατόν επίσης να επαναληφθεί στη μικρή βλάστηση του Φθινοπώρου.
• Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και οξείδιο του ψευδαργύρου σε δόση 0,2%.
• Να χρησιμοποιείται το σκεύασμα ΖΙΝΕΒ σαν μυκητοκτόνος στο ψεκασμό κατά της φυτόφθορας, γιατί βασικό του στοιχείο είναι ο ψευδάργυρος.

Τροφοπενία Μαγνησίου

Είναι βασικό συστατικό της χλωροφύλλης των φυτών και η έλλειψη του απαντιέται συνήθως σε εκλυμενα εδάφη (Δ. Ελλάδα), με περισσότερο ευαίσθητο είδος τη φράπα, αλλά και όλα τα λοιπά εσπεριδοειδή.

Συμπτώματα:

Προκαλεί μεσονεύριες χλωρωτικές κηλίδες κατά μήκος τού φύλλου που τελικά ενώνονται αφήνοντας μια περιοχή στη βάση του πράσινη σε σχήμα αιχμής λόγχης (ή βέλους). Παρουσιάζονται κυρίως στα παλαιά φύλλα ιδίως το Φθινόπωρο. Τα φύλλα πέφτουν πρόωρα, τα δένδρα γίνονται ευαίσθητα στους παγετούς, η παραγωγή μειώνεται και υποβαθμίζεται η ποιότητα τους.

Συνιστάται:

• Να περιορισθεί η λίπανση με κάλιο ή κοπριά, γιατί δεν διευκολύνουν τη διαθεσιμότητα του μαγνησίου.
• Σε μέσης μέχρι ελαφράς αμμώδους σύστασης εδάφη προσθέτουμε το Φθινόπωρο ή στις αρχές Άνοιξης 300 - 500 γρμ. θειικού ψευδαργύρου ανά 40 κιλά καρπό. Τα αποτελέσματα αργούν να φανούν (2-3χρον.)
• Σε βαριά αργιλώδη εδάφη γίνεται μόνο ψεκασμός σε κάθε νέα βλάστηση με νιτρικό μαγνήσιο 1%.
• Ψεκασμός με νιτρικό μαγνήσιο 1%  μπορεί να γίνει και στα αμμώδη εδάφη μέχρι να αντίδραση το θειικό μαγνήσιο από το έδαφος.
• Στο ψεκασμό αυτό προσθέτουμε διαβρεκτικό (προσκολητικό).

Τροφοπενία Μαγγανίου

Είναι απαραίτητο στοιχείο για τη δράση των ενζύμων και για τη σύνθεση της χλωροφύλλης. Παρουσιάζεται σε όλα τα εσπεριδοειδή, η λεμονιά όμως είναι το πιο ευαίσθητο είδος.

Συμπτώματα:

Παρουσιάζονται σε όλα τα φύλλα, κυρίως όμως στα παλαιότερης ηλικίας και είναι πιο έντονα στη σκιαζώμενη πλευρά των δένδρων. Χαρακτηρίζονται από μια όχι πολύ έντονη (ξεθωριασμένη) κίτρινη κηλίδωση ή διαφορετικά σαν πρασινοκίτρινες περιοχές μεταξύ των νεύρων τα οποία όμως με μία ζώνη γύρω τους μένουν πράσινα.

Πλην ακραίων περιπτώσεων δεν επηρεάζεται το μέγεθος των φύλλων, των καρπών και η ποσότητα παραγωγής.

Συνιστάται:

• Να λιπαίνουμε με ουσίες που κατεβάζουν το ΡΗ του εδάφους (νίτρο-θειική αμμωνία, θειάφι, θειική αμμωνία κ.ά.).
• Να χρησιμοποιείται μυκητοκτόνο σκεύασμα που έχει σαν βασικό στοιχείο το μαγγάνιο (MANCΟΖΕB που κυκλοφορεί στο εμπόριο με τα ονόματα M45, DITHANEULTRA κλπ.).
• Να γίνεται ψεκασμός θεραπευτικά με θειικό μαγγάνιο 1%  στη νέα βλάστηση.

Λοιπές τροφοπενίες

Στα εσπεριδοειδή είναι δυνατόν να παρουσιαστούν ελλείψεις και άλλων στοιχείων, όπως Βορίου, ασβεστίου, χαλκού, κλπ. Τότε είναι απαραίτητη η επίσκεψη του Γεωπόνου στο κτήμα και η αντιμετώπιση τους με τη συνεργασία του και μόνο.
 
Παν. Παπαδάκος

Γεωπόνος - Γεν. Δ/ντης Αγροτικού Συνεταιρισμού Επεξεργασίας Εσπεριδοειδών Αμυκλών Σπάρτης "ΛΑΚΩΝΙΑ"

ΠΗΓΕΣ

Λίπανση των Εσπεριδοειδών (πορτοκαλιά, λεμονιά, μανταρινιά). Συμπτώματα τροφοπενιών και αντιμετώπιση

Λίπανση των Εσπεριδοειδών με κύρια στοιχεία και ιχνοστοιχεία