Ο Κέφαλος είναι ψάρι μήκους 30 – 70 εκατοστών. Φέρεται με πολλά ονόματα ανάλογα με την ηλικία και την ποικιλία τους. Όπως στειράδια (έτσι ονομάζονται οι αρσενικοί), μπάφες (οι αυγωμένες θηλυκές), μυξινάρια, χρυσόχρωμοι κ.λπ. Το επίσημο όνομά του είναι "Μουγίλος ο κέφαλος" (Mugil cephalus) και ανήκει στην οικογένεια των "μουγιλιδών" (Mugilidae).

Η αλιεία αυτών των ψαριών γίνεται με δίκτυα και καλαμωτές καθώς και από στεριά με καθετή, με κιούρτους και με πεζόβολο. Το κρέας τους, ειδικά τον χειμώνα, είναι παχύ και αρκετά νόστιμο.

Στην περιφέρεια Ηπείρου υπάρχει μεγάλος αριθμός λιμνοθαλασσών που κατανέμονται στα παράλια και των τριών παραθαλάσσιων νομών της. Οι σημαντικότερες βρίσκονται στο βόρειο τμήμα του Αμβρακικού Κόλπου («Λογαρού», «Τσουκαλιό-Ροδιά», «Τσοπέλι», «Μάζωμα») ενώ στο Ιόνιο Πέλαγος υπάρχουν στην περιοχή της Θεσπρωτίας άλλες 6 λιμνοθάλασσες: «Ρηχό», «Βατάσα», «Κάλαγκα», «Λούτσα-Παπαδιά», «Βόντα» και «Μπαστιά-Αλυκές». Τις λιμνοθάλασσες της Περιφέρειας τις εκμεταλλεύονται αλιευτικοί συνεταιρισμοί. Η μέθοδος της ιχθυοκομικής εκμετάλλευσης των λιμνοθαλασσών είναι παραδοσιακή και ακολουθεί το πρότυπο της εκμετάλλευσης που ισχύει σε όλη τη χώρα. Η συλλογή των Επιχειρησιακό Σχέδιο «Καλάθι Αγροτικών Προϊόντων Περιφέρειας Ηπείρου» 65 ψαριών γίνεται κυρίως με ιχθυοσυλληπτικές εγκαταστάσεις και δίχτυα. Σε αρκετές περιπτώσεις οι συνεταιρισμοί εφαρμόζουν εμπλουτισμούς κυρίως με ιχθύδια τσιπούρας προσπαθώντας να ανακόψουν την πτωτική τάση της παραγωγής τους που παρουσιάζεται την τελευταία 20ετία. Τα είδη που παράγονται κυρίως στις λιμνοθάλασσες της Περιφέρειας είναι τα κεφαλοειδή, οι τσιπούρες (κυρίως εμπλουτισμού), τα χέλια, τα λαβράκια και το αυγοτάραχο. Στο σύνολο της Ηπείρου παράγονται από τις λιμνοθάλασσες περίπου 130-215 τόνοι αλιεύματα / έτος.

Τα προϊόντα που προέρχονται από την παραδοσιακή υδατοκαλλιέργεια που εφαρμόζεται στις λιμνοθάλασσες και παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το «καλάθι της Ηπείρου» είναι τα κεφαλοειδή (30-40 τόνοι/έτος).

Προέρχονται κυρίως από τις λιμνοθάλασσες του Αμβρακικού και σε μικρότερο βαθμό από τις λιμνοθάλασσες της Θεσπρωτίας. Οι ποσότητες και των συγκεκριμένων αλιευμάτων παρουσιάζουν μια διακύμανση στην ετήσια παραγωγή τους η οποία είναι αναμενόμενη για τους φυσικούς πληθυσμούς.

Πρόκειται για προϊόντα υψηλής γαστρονομικής αξίας που μπορούν να αποδώσουν πολλά οφέλη αν συνδυαστούν με τον ειδικό τουρισμό (αλιευτικό τουρισμό-οικοτουρισμό).

 Ανάλογα με την ηλικία ή το γένος ο κέφαλος αλλάζει όνομα και όψη…. Οι αρσενικοί λέγονται «στειράδια», οι θηλυκές «μπάφες». Κέφαλοι είναι και οι χρυσόχρωμοι κέφαλοι και τα μυξινάρια. Από τις μπάφες βγαίνει το αυγοτάραχο. Οι κέφαλοι γίνονται πολύ καλοί λιαστοί στον ήλιο (τότε λέγονται λυκουρίνοι ή πετάλια στο Μεσολόγγι) ή παστοί στο αλάτι.
Βασική προϋπόθεση για να είναι νόστιμοι είναι να αφαιρεθεί προσεκτικά η μαύρη μεμβράνη από την κοιλιά τους.
Το ιδανικό μαγείρεμα τους είναι στο κάρβουνο ή ψητοί στο φούρνο, στο χονδρό αλάτι. Υπολογίζετε 1 κιλό αλάτι και κάτι για Ι κιλό ψάρι και ο ιδανικός χρόνος είναι 50'-60', όχι παραπάνω διότι θα στεγνώσει το εσωτερικό τους.

Θρεπτική αξία

Το ψάρι είναι τροφή εύπεπτη και πλούσια σε φώσφορο, ιώδιο, μαγνήσιο, σίδηρο, κοβάλτιο και χαλκό. Επιπλέον, τα λιπαρά ψάρια  είναι πηγές άφθονης βιταμίνης Α και Ο.  Περιέχουν τα Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, που συμφωνάμε όλες τις ιατρικές έρευνες επιδρούν ευεργετικά στο καρδιοαγγειακό σύστημα, ρίχνοντας την πίεση και παρεμποδίζοντας την απόφραξη των αρτηριών. Σήμερα επικρατεί η άποψη πως αν τρώγαμε καθημερινά 30 γραμμάρια ψάρι, το ποσοστό των καρδιοπαθειών θα είχε μειωθεί στο μισό! Το ψάρι, τέλος, είναι το πιο κατάλληλο φαγητό για όσους κάνουν δίαιτα, αφού δίνει στον οργανισμό τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και πολύ λίγες θερμίδες.

•  Τα 100 γραμ. κεφαλόπουλου έχουν 180 θερμίδες και μας δίνουν 18 γραμ. πρωτεΐνη.

Πηγές

Κέφαλος (wikipedia)

Περιφέρεια Ηπείρου

Το αλφαβητάρι των ψαριών και ψαροφαγία

Ψάρι και Διατροφή

Υγεία και Διατροφή